Năm 2025 đánh dấu nhiều mốc lịch sử quan trọng trong cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sỹ Hoàng Vân, khi mà những đóng góp của ông cho nền âm nhạc cách mạng Việt Nam ngày càng được ghi nhận và tôn vinh. Vào ngày 24/7 sắp tới, người hâm mộ sẽ kỷ niệm 95 năm ngày sinh của ông – một sự kiện đặc biệt quan trọng khi UNESCO đã quyết định đưa ‘Bộ sưu tập của nhạc sỹ Hoàng Vân’ vào Danh mục Ký ức Thế giới.
Nhạc sỹ Hoàng Vân là một trong những cây đại thụ của dòng nhạc cách mạng Việt Nam, với sự nghiệp sáng tác kéo dài từ năm 1951 đến 2010. Trong suốt thời gian đó, ông đã sáng tạo hơn 700 tác phẩm âm nhạc, phản ánh sâu sắc những biến chuyển của đất nước và đời sống tinh thần của nhân dân Việt Nam qua nhiều thời kỳ lịch sử. Các tác phẩm của ông không chỉ mang giá trị nghệ thuật cao mà còn là tư liệu quý báu phục vụ nghiên cứu văn hóa, xã hội và lịch sử âm nhạc Việt Nam.
Nhạc sỹ Hoàng Vân đã sáng tạo nên những tác phẩm đặc biệt, kết hợp hài hòa giữa âm nhạc cổ điển châu Âu và âm nhạc dân tộc. Những tác phẩm này không chỉ thể hiện tài năng của ông mà còn góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc. Nhiều người Việt tại Pháp, đặc biệt là các thành viên của Hợp ca Quê hương, đã chia sẻ với phóng viên TTXVN tại Pháp về tình cảm sâu sắc và niềm tự hào của họ đối với nhạc sỹ Hoàng Vân.
Bà Ngân Hà, người phụ trách Hợp ca Quê hương, đã chia sẻ về mối quan hệ của mình với âm nhạc của nhạc sỹ Hoàng Vân. Bà đã hát trong bài “Tổ quốc ta” vào dịp Tết khi 12 tuổi và sau này đã có cơ hội dựng lại bài “Hồi tưởng” của nhạc sỹ Hoàng Vân với Hợp ca Quê hương. Việc gìn giữ và lan tỏa âm nhạc Hoàng Vân tại cộng đồng người Việt ở Pháp không thể không nhắc đến vai trò quan trọng của dàn Hợp ca Quê hương.
Ra đời từ tháng 4/2009, dàn hợp ca là nơi tập hợp những người yêu nhạc cách mạng, trở thành cầu nối văn hóa quý báu, giúp các thế hệ người Việt tại Pháp được hòa mình vào những giai điệu bất hủ của quê hương. Cho đến nay, đã có 4 thế hệ Việt kiều, từ thiếu nhi đến người lớn, hát bài “Hồi tưởng.” Nhưng thành tích đáng tự hào nhất chính là việc thể hiện tác phẩm này cùng với Dàn nhạc Giao hưởng của Nhạc viện Rouen.
Vào năm 2016, 90 người thuộc nhiều thế hệ khác nhau đã cùng hòa mình với Dàn nhạc Giao hưởng thành phố Rouen của Pháp để tái hiện một trong những kiệt tác của nhạc sỹ Hoàng Vân. Những người thuộc nhiều thế hệ khác nhau – từ các em thiếu nhi đến những bác lớn tuổi, từ Việt kiều lâu năm đến các sinh viên trong nước sang học – cùng hòa mình vào một hoạt động văn hóa đặc biệt.
Nhân dịp kỷ niệm 95 năm ngày sinh của nhạc sỹ Hoàng Vân, cùng với tin vui UNESCO ghi danh bộ sưu tập của nhạc sỹ vào Danh mục Ký ức Thế giới, những kỷ niệm ấy lại ùa về trong ký ức của những người Việt tại Pháp. Đối với bà Ngân Hà, bài “Hồi tưởng” không chỉ là một tác phẩm âm nhạc mà còn là cả kỷ niệm thời thơ ấu và niềm tự hào dân tộc.
Nhiều bà con kiều bào hát nhạc Hoàng Vân từ khi còn nhỏ, và đến giờ, khi đã ở tuổi ‘thất thập cổ lai hy,’ họ vẫn yêu nhạc Hoàng Vân. Bà Phạm Thị Luận, một Việt kiều hơn 70 tuổi, thành viên Hợp ca Quê hương, cho biết từ bé đã hát những bài hát thiếu nhi của nhạc sỹ Hoàng Vân và đến nay vẫn dành tình cảm đặc biệt cho các tác phẩm âm nhạc của ông.
Đối với thế hệ trẻ, nhạc sỹ Hoàng Vân là một nhạc sỹ có những tác phẩm rất đặc biệt trong kho tàng âm nhạc của Việt Nam. Anh Trần Đức Tuân chia sẻ về góc nhìn của giới trẻ: “Với những người trẻ như chúng em thì nhạc sỹ Hoàng Vân là một nhạc sỹ có những tác phẩm rất đặc biệt trong kho tàng âm nhạc của Việt Nam.”
Với anh Trần Ngọc Tiến, cụ Hoàng Vân là một nhạc sỹ rất là gạo cội, đã trải qua rất nhiều thời kỳ lịch sử của Việt Nam, từ thời kỳ chống Pháp, đến thời kỳ chống Mỹ và đến cả thời kỳ hiện tại. Điểm lại những ca khúc kinh điển như “Chiến Thắng Điện Biên,” “Hò Kéo Pháo” từ thời kỳ chống Pháp, hay “Người chiến sỹ ấy” trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cùng với những tác phẩm cổ động sản xuất như “Tôi là người thợ lò” và “Bài ca xây dựng.”
Ghi nhận những cống hiến của nhạc sỹ Hoàng Vân, ngày 10/4 tại thủ đô Paris, Hội đồng Chấp hành UNESCO đã nhất trí ghi danh ‘Bộ sưu tập của nhạc sỹ Hoàng Vân’ vào Danh mục Ký ức Thế giới, đánh dấu lần đầu tiên một bộ sưu tập về âm nhạc của Việt Nam được công nhận là Di sản Tư liệu Thế giới.
Tin vui này không chỉ là vinh dự to lớn đối với gia đình nhạc sỹ mà còn là niềm tự hào của toàn thể dân tộc, đặc biệt có ý nghĩa sâu sắc đối với những người con Việt Nam đang sinh sống xa quê hương. Bà Ngân Hà bày tỏ niềm tự hào: “Không thể tưởng tượng là cả một cuộc đời của bác Hoàng Vân, soạn nhạc và sáng tác, bao nhiêu bài, kể lại lịch sử, sự hy sinh của đất nước, tạo thành bộ sưu tập được Unesco công nhận… Đây là niềm tự hào và vinh dự lớn cho Việt Nam.”