Nhiều khu chợ truyền thống tại Hà Nội sau khi được đầu tư hàng chục tỷ đồng lại rơi vào cảnh hoang hóa, lãng phí. Tình trạng này không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn ảnh hưởng đến đời sống dân sinh và bộ mặt đô thị.

Chợ Phúc Lý, nằm ở phường Tây Tựu, Thành phố Hà Nội, là một điển hình. Dự án này được khởi công xây dựng từ tháng 10/2010 và hoàn thành vào năm 2017 với diện tích 3.900 m2, gồm một khu chợ chính hai tầng và khu bán hàng ngoài trời. Tuy nhiên, sau gần 7 năm hoàn thiện, chợ lại rơi vào cảnh vắng bóng tiểu thương và nhiều hạng mục đang dần xuống cấp.

Chợ Xuân Phương, phường Xuân Phương, Thành phố Hà Nội, cũng gặp tình trạng tương tự. Dự án này được khởi công từ tháng 2/2017 với số vốn đầu tư gần 18 tỷ đồng trên diện tích hơn 6.000 m2. Công trình được kỳ vọng là trung tâm thương mại dân sinh hiện đại, đáp ứng được nhu cầu buôn bán cho khu vực. Tuy nhiên, sau khi hoàn thiện khu nhà chính vào năm 2018, dự án lại vướng giải phóng mặt bằng phần khu vực ngoài trời. Đến cuối năm 2022, các vướng mắc cơ bản được tháo gỡ, nhưng đến nay, chợ vẫn chưa thể đi vào hoạt động.

Chợ dân sinh Lĩnh Nam, phường Vĩnh Hưng, Thành phố Hà Nội, có diện tích lên tới 3.000 m2 gồm khu chợ chính hai tầng và khu bán hàng ngoài trời. Chợ được xây dựng trên cơ sở mô hình chợ truyền thống theo hướng văn minh, hiện đại nhằm góp phần xoá chợ cóc, chợ tạm đang tồn tại trên địa bàn quận Hoàng Mai (cũ). Tuy nhiên, hiện tại khu chợ hai tầng đang trong tình trạng sử dụng sai mục đích. Khu vực tầng 1 đang được sử dụng làm nơi để ô tô. Xung quanh chợ là cảnh nhếch nhác của hạ tầng xuống cấp, rác chất thành bãi và cỏ cây um tùm.

Tình trạng chợ dân sinh bị bỏ hoang không phải là câu chuyện mới ở Hà Nội. Đã có không ít dự án chợ được đầu tư hàng chục tỷ đồng với nhiều kỳ vọng nhưng sau khi hoàn thiện lại lâm vào cảnh “chợ không người”. Thực trạng này không chỉ gây lãng phí ngân sách mà còn tác động tiêu cực đến đời sống dân sinh và bộ mặt đô thị. Trong khi người dân thiếu điểm mua bán hợp lý, văn minh thì cơ sở hạ tầng chợ được xây dựng lại không được sử dụng đúng mục đích.

Trước thực trạng đó, tháng 4/2024, UBND TP Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 110 về thực hiện chỉ tiêu xây dựng, cải tạo chợ trên địa bàn giai đoạn 2024-2025. Theo đó, Hà Nội dự kiến xây mới 17 chợ, trong đó có 5 chợ hoàn thành trong năm 2024, 12 chợ hoàn thành trong năm 2025.

Ngày 25/7, Bộ Chính trị và Ban Bí thư đã ban hành kết luận yêu cầu Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính thực hiện nhiệm vụ quan trọng liên quan đến chính sách nhà ở xã hội. Trước đó, vào tháng 5, Quốc hội đã thông qua quy định cho phép các tỉnh và thành phố xây dựng các tiêu chí phù hợp với thực tiễn địa phương để xét duyệt người được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội.

Nhà ở xã hội là loại nhà ở được Nhà nước hỗ trợ để cung cấp căn hộ giá rẻ cho các nhóm đối tượng được ưu tiên. Các đối tượng này bao gồm người chưa có nhà ở, người có nhà nhưng ở xa nơi làm việc, hoặc chưa từng được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội. UBND cấp tỉnh sẽ xác định tiêu chí chi tiết để xét duyệt. Điều này nhằm tháo gỡ các vướng mắc trong thực tế khi nhiều người lao động đang làm việc tại đô thị hoặc khu công nghiệp nhưng có nhà ở tại nông thôn, không đủ điều kiện do đã sở hữu nhà trong cùng tỉnh.

Hiện nay, diện được mua nhà ở xã hội bao gồm các đối tượng như người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ; hộ nghèo, cận nghèo ở nông thôn; hộ gia đình ở nông thôn bị ảnh hưởng thiên tai; người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo ở đô thị; lao động trong và ngoài khu công nghiệp. Ngoài ra, sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công an, công chức, viên chức quốc phòng, người làm công tác cơ yếu; cán bộ, công chức, viên chức; người đã trả lại nhà công vụ; học sinh, sinh viên; người phải giải tỏa, phá dỡ nhà do bị thu hồi đất; doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hợp tác xã trong khu công nghiệp cũng thuộc diện được mua nhà ở xã hội.

Bộ Tài chính cũng được giao nhiệm vụ hướng dẫn sử dụng kinh phí, bố trí trụ sở làm việc; ban hành ngay hướng dẫn về tài chính, kế toán, quy trình giao, phân bổ ngân sách xã phường. Bộ sớm đánh giá và báo cáo về tình hình bàn giao, quản lý tài sản công, trụ sở chính quyền các cấp. Bộ Nội vụ và các địa phương cũng được yêu cầu rà soát tình hình đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác dân tộc, tôn giáo, nhất là cán bộ quản lý nhà nước và tín ngưỡng, tôn giáo. Mục tiêu là đảm bảo đúng vị trí việc làm, năng lực, sở trường.

Hướng dẫn thành lập đơn vị sự nghiệp thuộc UBND cấp xã, nhất là đơn vị cung cấp dịch vụ công cơ bản, thiết yếu cần sớm ban hành. Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu công khai đầy đủ thủ tục hành chính tới người dân, doanh nghiệp, đảm bảo trong năm 2025 cơ bản tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và điểm nghẽn pháp luật. 6 bộ gồm Nội vụ, Tài chính, Xây dựng, Công Thương, Y tế, Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp điều chỉnh, hoàn thiện quy trình, thủ tục liên quan đến dịch vụ công cấp giấy phép xây dựng; giấy phép kinh doanh rượu, bia, thuốc lá; hành nghề y dược; chế độ, chính sách với người có công.