Lễ Mừng Lúa Mới – Một Phong Tục Truyền Thống Của Đồng Bào Bru-Vân Kiều

Trên dãy Trường Sơn xanh thẳm, nơi những đám mây thường sà xuống tận mái nhà sàn, đồng bào Bru-Vân Kiều vẫn tiếp tục giữ gìn một phong tục truyền đời: lễ mừng lúa mới. Đây không chỉ là một ngày hội của bản làng sau vụ mùa bội thu, mà còn là dịp thiêng liêng để người dân bày tỏ lòng biết ơn với trời đất, thần linh và tổ tiên đã phù hộ cho cây lúa trổ bông, trĩu hạt.

Lễ mừng lúa mới thường được tổ chức vào cuối vụ gặt, khi trong kho đã đầy lúa, trong lòng người đầy háo hức. Mỗi bản làng tổ chức lễ theo quy mô và tập tục riêng, nhưng tựu trung vẫn giữ được cốt lõi: biết ơn và cầu mong. Với người Bru-Vân Kiều, cây lúa không chỉ là thực phẩm, mà là linh hồn của sự sống, là nhịp đập của cả cộng đồng.

Trong sắc màu thổ cẩm và tiếng chiêng trầm bổng, lễ mừng cơm mới ngân lên giai điệu văn hóa dân tộc mộc mạc, sâu lắng và thấm đượm tình đất, tình người. Từ tờ mờ sáng, khói bếp đã tỏa lên từ từng nóc nhà. Những người phụ nữ trong bản thay nhau nấu xôi, đồ cơm, giã gạo nếp mới. Đĩa thịt rừng được tẩm ướp gia vị thơm nức, chum rượu cần đã được mở nắp, sẵn sàng cho buổi lễ lớn nhất trong năm.

Già làng Hồ Noi sẽ thực hiện nghi lễ chính thức. Trước bàn cúng, ông rì rầm khấn: “Ơi Giàng! Ơi thần lúa, thần núi, thần suối… xin nhận lễ của con cháu Bru-Vân Kiều. Cảm ơn đã cho mùa lúa tốt tươi, cho con cái được mạnh khỏe, bản làng được yên vui…”. Giọng khấn của già làng hòa trong làn khói của hương trầm, như kết nối giữa thế giới con người và thế giới linh thiêng.

Sau phần lễ là phần hội. Không khí nhanh chóng chuyển từ trầm mặc sang rộn ràng, tươi vui. Chiêng được mang ra, những thanh niên lực lưỡng vỗ trống, những cô gái khoác lên mình bộ váy thổ cẩm sặc sỡ, nhún nhảy theo nhịp nhạc núi rừng. Vũ điệu xoang Bru-Vân Kiều chậm rãi, dẻo dai, mang hơi thở của thiên nhiên, có núi, có sông, có gió rừng xào xạc trong từng bước chân.

Trải qua bao biến thiên của lịch sử và sự chuyển mình của đời sống hiện đại, lễ mừng lúa mới vẫn được người Bru-Vân Kiều trên dãy Trường Sơn gìn giữ như một phần máu thịt. Không chỉ là phong tục, lễ hội này còn là minh chứng cho bản sắc bền vững của một tộc người luôn sống hài hòa với thiên nhiên.

Ngày nay, chính quyền địa phương và các đồn Biên phòng đóng quân trên địa bàn luôn đồng hành cùng bà con trong việc phục dựng và tổ chức các lễ hội truyền thống. Nhiều trường học vùng cao còn đưa nội dung về lễ mừng lúa mới vào chương trình ngoại khóa, giúp học sinh người Bru-Vân Kiều hiểu và tự hào về truyền thống dân tộc mình.

Lễ mừng cơm mới không chỉ nói lên mối giao cảm giữa con người với thiên nhiên, mà còn là biểu tượng của sự cố kết cộng đồng, của tình cảm thủy chung, son sắt giữa người với người. Trong từng nắm cơm dẻo, từng điệu xoang nhịp nhàng, lễ mừng lúa mới là bản hòa ca của bản sắc, của ký ức cộng đồng được truyền từ đời này sang đời khác.

Sự kiện Vu lan Chay lành – Mùa ươm đã trở thành một điểm nhấn trong làng giải trí Việt Nam, thu hút sự chú ý của công chúng với sự góp mặt của nhiều gương mặt nổi tiếng. Tại sự kiện này, diễn viên Đại Nghĩa cùng dàn sao Việt đã có những chia sẻ đầy cảm động về giá trị của ẩm thực chay và ý nghĩa của mùa Vu Lan.

Ninh Hoàng Ngân, một trong những gương mặt nổi bật của làng giải trí Việt Nam, đã tái xuất ấn tượng sau thời gian kín tiếng vun đắp gia đình. Cô đã chia sẻ về sự kiện: “Sự kiện ẩm thực Vu Lan Chay Lành diễn ra trong một không gian ấm cúng, với hương vị đặc sắc, đặc biệt là các món chè và bánh thuần Việt như bánh da lợn, chè đậu đỏ, mè đen… đều khiến Ngân phải thốt lên rất là ngon!”. Cô cũng nhấn mạnh giá trị tinh thần mà ẩm thực chay mang lại: ‘Ẩm thực chay không chỉ là sự lựa chọn nhẹ nhàng cho cơ thể, mà còn mang lại sự an lạc cho tâm hồn’. Đối với Ninh Hoàng Ngân, tháng Vu Lan là dịp quan trọng để mỗi người con bày tỏ lòng tri ân với cha mẹ và hướng về những giá trị nguyên bản, sâu sắc của tình thân.

Sự kiện này không chỉ thu hút sự chú ý với sự góp mặt của Ninh Hoàng Ngân mà còn chào đón nhiều gương mặt nổi tiếng khác trong làng giải trí Việt, cùng nhau lan tỏa ý nghĩa của mùa Vu Lan và ẩm thực chay. Khi nhắc về ‘Lành’, MC Đại Nghĩa cho biết từ khóa hiện ra trong anh là thiện lành, tâm lành, năng lượng lành. Nếu chúng ta có sự lựa chọn thiện lành thì sẽ tạo cho người xung quanh cảm giác an lạc.

Sự kiện ‘Vu Lan Chay Lành – Mùa ƯƠM’ còn mang đến một không gian nghệ thuật đa giác quan, nơi xúc cảm được khơi dậy và lan tỏa bằng âm nhạc, với Cây Hạnh Phúc – biểu tượng của Chay Garden – nơi thực khách có thể treo những tấm thiệp viết tay với lời chúc tặng người thân. Chay Garden tổ chức tại Nhà hàng Hoa Mai, Rex Hotel Saigon. Sự kiện diễn ra từ ngày 23/08 đến 22/09/2025, hứa hẹn mang đến một không gian ẩm thực chay đa giác quan, nơi mỗi món ăn không chỉ là hương vị mà còn là câu chuyện về tình thân, lòng biết ơn và sự gắn kết.

Với sự kết hợp giữa ẩm thực chay và không gian nghệ thuật đa giác quan, sự kiện ‘Vu Lan Chay Lành – Mùa ƯƠM’ là một điểm đến lý tưởng cho những ai muốn trải nghiệm và tìm hiểu về giá trị của ẩm thực chay và ý nghĩa của mùa Vu Lan. Sự kiện này cũng là một cơ hội để mọi người cùng nhau lan tỏa ý nghĩa của mùa Vu Lan và tạo ra những năng lượng tích cực cho cuộc sống.