Thói quen kiểm tra điện thoại ngay sau khi thức dậy đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại đối với sức khỏe não bộ và tinh thần của nhiều người. Khi não bộ vẫn chưa hoàn toàn tỉnh táo, việc tiếp nhận một lượng lớn thông tin từ mạng xã hội, tin tức, hay công việc có thể dẫn đến tình trạng căng thẳng, khó tập trung và mệt mỏi kéo dài.

Ngay sau khi thức dậy, não bộ con người thường处于 trạng thái “sóng alpha”, một giai đoạn chuyển tiếp giữa trạng thái ngủ và tỉnh. Trong giai đoạn này, tâm trí thường thư giãn, dễ sáng tạo và ít bị phân tán. Đây được coi là thời điểm vàng để suy nghĩ tích cực hoặc nuôi dưỡng những ý tưởng mới. Tuy nhiên, khi chúng ta nhanh chóng cầm điện thoại, não bộ lập tức bị đẩy vào tình trạng cảnh giác cao độ.

Sự hiện diện của mạng xã hội có thể mang lại cảm giác được kết nối, nhưng nó cũng có thể nhanh chóng làm cạn kiệt sự tập trung và năng lượng tinh thần. Việc lướt điện thoại vào buổi sáng vô tình tạo ra một cơ chế “tìm kiếm phần thưởng” cho não bộ, nơi chúng ta liên tục tìm kiếm cảm giác vui vẻ từ những video, tin tức nóng, hoặc tương tác ảo. Hệ lụy là trong phần còn lại của ngày, bộ não thường khó duy trì sự tập trung bền vững, dễ bị xao nhãng và mất kiên nhẫn.

Một nghiên cứu của National Sleep Foundation vào năm 2021 chỉ ra rằng việc sử dụng thiết bị điện tử vào đầu và cuối ngày có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ. Điều này có thể dẫn đến rối loạn nhịp sinh học, khiến cơ thể khó ngủ sâu và dễ mệt mỏi hơn vào ngày hôm sau.

Không chỉ gây căng thẳng, mạng xã hội còn có thể tạo ra “bẫy” tâm lý, khiến người dùng dễ rơi vào cảm giác tự ti, chán nản khi so sánh cuộc sống của mình với những người khác trên mạng xã hội. Những hình ảnh về cuộc sống hoàn hảo và thành công rực rỡ của người khác có thể dễ dàng gây tổn thương tâm lý, đặc biệt là vào buổi sáng.

Để cải thiện sức khỏe tinh thần và não bộ, việc đơn giản nhất là để điện thoại “ngủ thêm” vào buổi sáng. Thay vì vội vàng lướt điện thoại, hãy bắt đầu ngày mới bằng một hoạt động nhẹ nhàng như vươn vai, uống nước, tập vài động tác yoga, thiền, hoặc đơn giản là ngồi yên vài phút để hít thở sâu. Việc viết ra mục tiêu trong ngày hoặc dành một chút thời gian để suy nghĩ tích cực cũng giúp thiết lập tinh thần vững vàng.

Chuyên gia Nicole Venola nhấn mạnh rằng những phút đầu ngày là thời điểm quý giá để nuôi dưỡng sức khỏe tâm trí. Chỉ cần thay đổi một thói quen nhỏ, không cầm điện thoại ngay khi vừa tỉnh dậy, bạn đã giúp não bộ có cơ hội nghỉ ngơi đúng cách và chuẩn bị tốt hơn cho mọi thử thách trong ngày. Với một thói quen đơn giản này, bạn có thể tạo ra một sự khác biệt lớn cho sức khỏe tinh thần và não bộ của mình.

Nghiên cứu mới đây được công bố trên tạp chí Nature Communications đã đưa ra bằng chứng cho thấy đại dịch Covid-19 có tác động đáng kể đến tốc độ lão hóa não bộ, đặc biệt là ở người lớn tuổi, nam giới và những cá nhân gặp khó khăn về kinh tế. Để thực hiện nghiên cứu này, các nhà khoa học đã tiến hành phân tích các bản chụp não của 15.334 người trưởng thành khỏe mạnh. Kết quả thu được cho thấy não bộ của những người này lão hóa nhanh hơn trung bình 5,5 tháng so với giai đoạn trước khi đại dịch bùng phát. Đáng chú ý là hiệu ứng này được quan sát ngay cả ở những người không bị nhiễm bệnh.

Trước đó, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhiễm SARS-CoV-2 có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thoái hóa thần kinh và suy giảm nhận thức ở người cao tuổi. Tuy nhiên, nghiên cứu này lại tập trung vào việc đánh giá tác động của giai đoạn đại dịch đối với quá trình lão hóa não bộ nói chung. Quá trình lão hóa não có liên quan đến đại dịch rõ rệt nhất ở những người tham gia lớn tuổi và nam giới, những người được biết đến là dễ bị thay đổi thần kinh hơn khi bị căng thẳng so với phụ nữ. Não bộ của những người gặp khó khăn, chẳng hạn như thất nghiệp, thu nhập thấp và sức khỏe kém, cũng lão hóa nhanh hơn so với những người tham gia khác.

Khi tiến hành đánh giá những người tham gia đã hoàn thành bài kiểm tra nhận thức ở cả hai lần chụp não, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng chỉ những người nhiễm SARS-CoV-2 mới có dấu hiệu suy giảm nhận thức, như giảm tính linh hoạt về tinh thần và tốc độ xử lý. Điều này cho thấy một mối liên hệ nhất định giữa việc nhiễm bệnh và tác động tiêu cực lên chức năng nhận thức.

Các chuyên gia cho rằng cần phải tiến hành thêm nhiều nghiên cứu để làm rõ mối liên hệ nhân quả giữa đại dịch và lão hóa não bộ, cũng như để làm sáng tỏ cơ chế đằng sau tác động này. Tuy nhiên, nghiên cứu này đã nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường đại dịch đối với sức khỏe tâm thần và thần kinh. Tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ có thể chưa đủ nghiêm trọng để ảnh hưởng đến độ nhạy bén về tinh thần, nhưng nó có thể có ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe não bộ nếu không được giải quyết.

Trước những phát hiện này, các chuyên gia đề xuất rằng việc tìm hiểu và đưa ra những chỉ dẫn cụ thể về cách giảm thiểu tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ là rất cần thiết. Điều này không chỉ giúp giảm nhẹ tác động tiêu cực lên não bộ mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe tâm thần và thần kinh của cộng đồng trong bối cảnh đại dịch.

Để có thể tiếp cận thêm thông tin về nghiên cứu và các nội dung liên quan, bạn có thể tham khảo tại đây.

Ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng trường Đại học FPT, đã tạo nên những ấn tượng đáng nhớ với nhiều phát biểu thú vị và góc nhìn mới mẻ về sự nghiệp và phát triển cá nhân. Một trong những câu nói nổi bật của ông là: “Một người sếp tốt là người biết nhân viên mình thiếu tiền lúc nào để có thể ‘ting ting’ hỗ trợ ngay lập tức.” Qua câu nói này, ông Tiến nhấn mạnh tầm quan trọng của sự quan tâm và hỗ trợ kịp thời từ người quản lý đối với nhân viên.

Ông Tiến cũng chia sẻ về công thức thành công dành cho thế hệ Gen Z: “Gen Z + Gen Human” – kết hợp giữa thế hệ trẻ và con người mới. Theo ông, những cá nhân thuộc thế hệ này hoàn toàn có khả năng biến các công cụ trí tuệ nhân tạo, AI, và người máy trở thành “công cụ hỗ trợ” đắc lực cho bản thân. Điều này không chỉ thể hiện sự linh hoạt và khả năng thích nghi của thế hệ Gen Z mà còn khẳng định tiềm năng to lớn của họ trong thời đại công nghệ số.

Về vấn đề lương thưởng, ông Tiến đưa ra lời khuyên: “Nếu muốn đạt mức lương 10.000 USD, hãy thử tắt điện thoại và giảm thiểu việc ‘hóng’ các bình luận trên mạng xã hội.” Thông qua lời khuyên này, ông muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tập trung vào công việc và hạn chế những yếu tố gây phân tâm, từ đó đạt được thành công trong sự nghiệp.

Khi bàn về việc nhảy việc, ông Tiến có một quan điểm rất độc đáo: “Nếu mỗi khi gặp khó khăn hoặc bức xúc mà bạn muốn nhảy việc, thì có thể cả đời bạn sẽ không thành công. Bạn nên nhảy việc khi bạn ra đi trong vinh quang.” Ông muốn nói rằng việc nhảy việc nên được dựa trên những quyết định chiến lược và khi đã đạt được những thành tựu nhất định, chứ không phải là giải pháp tạm thời cho những khó khăn ngắn hạn.

Ông Tiến cũng đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết của việc cập nhật kiến thức và thích nghi với thay đổi. Theo ông: “Thế giới đã thay đổi, nếu chúng ta không thay đổi và cập nhật kiến thức mới, làm sao chúng ta có thể biết được điều gì là sai hay đúng?” Điều này thể hiện sự nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của việc không ngừng học hỏi và cải thiện bản thân trong một thế giới luôn biến động.

Ngoài ra, ông Tiến đã thảo luận về mối quan hệ giữa việc học tập và làm việc. Ông cho rằng: “Học giỏi không hẳn là làm việc giỏi. Học giỏi đòi hỏi chỉ số IQ cao và sự tập trung vào một lĩnh vực cụ thể của bộ não. Nhưng để làm việc giỏi, bạn cần huy động nhiều phần của bộ não cùng làm việc.” Điều này chỉ ra rằng thành công trong công việc đòi hỏi một tập hợp rộng rãi các kỹ năng và khả năng, không giới hạn trong lĩnh vực học thuật thuần túy.

Về vấn đề bằng cấp, ông Tiến có một quan điểm thẳng thắn: “Bằng cấp không phải là điều quan trọng nhất – cần phải nói thẳng điều này. Song, mỗi một bằng cấp chứng tỏ bạn đã vượt qua một kỳ thi, đạt được một thành tựu nhất định.” Ông muốn nhấn mạnh rằng mặc dù bằng cấp không phải là yếu tố quyết định thành công, nhưng nó cũng là một trong những minh chứng cho nỗ lực và khả năng của một người.

Cuối cùng, ông Tiến chia sẻ về bí quyết để thành công: “Những người có tố chất, phẩm chất, kiến thức, năng lực, và kinh nghiệm vượt trội mà vẫn không thành công, thì lúc đó chúng tôi phải thừa nhận rằng họ cần thêm một chút may mắn.” Lời khuyên này thể hiện sự khiêm nhường và thừa nhận rằng ngoài nỗ lực và khả năng, may mắn cũng có thể đóng một vai trò trong hành trình đạt được thành công của mỗi người.

Trong bối cảnh công nghệ đang phát triển không ngừng, chăm sóc sức khỏe tinh thần đã trở thành một vấn đề cấp thiết trên toàn cầu. Tại Việt Nam, một công ty công nghệ đã tiên phong ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), điện não đồ (EEG) và công nghệ não – máy (BCI) để đo sóng não, nhận diện trạng thái tinh thần và đưa ra các can thiệp cá nhân hóa. Sản phẩm Brain-Life Focus+ là một thiết bị được nghiên cứu, phát triển và sản xuất hoàn toàn tại Việt Nam, đạt chuẩn khoa học châu Âu với mức giá phổ cập.

Brain-Life Focus+ sử dụng hệ thống cảm biến tiên tiến EEG, fNIRS và PPG để ghi nhận dữ liệu về sóng điện não, lưu lượng máu não và nhịp tim. Ba chỉ số này phản ánh trực tiếp các trạng thái quan trọng như tập trung, mệt mỏi, stress hay kiệt sức. Khác với các thiết bị đeo thông thường chỉ theo dõi nhịp tim hay giấc ngủ, Focus+ cho phép “đọc” hoạt động não bộ theo thời gian thực – một công nghệ trước đây chỉ có trong phòng thí nghiệm.

Các giải pháp sức khỏe tinh thần hiện tại thường chỉ dừng lại ở việc theo dõi cơ bản hoặc cung cấp nội dung tĩnh. Chúng thiếu khả năng phản hồi theo thời gian thực và không thể đo lường chính xác các trạng thái tâm lý ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm việc và học tập. Brain-Life khắc phục hạn chế này bằng cách cung cấp can thiệp cá nhân hóa, giúp người dùng điều chỉnh, lấy lại sự tập trung, giảm stress hay tránh kiệt sức một cách kịp thời và hiệu quả.

Sứ mệnh của Brain-Life là đưa công nghệ chăm sóc sức khỏe tinh thần tiên tiến đến gần hơn với giáo viên, học sinh và người lao động tại Việt Nam, những người thường xuyên chịu áp lực cao nhưng ít có điều kiện tiếp cận dịch vụ chất lượng. Dữ liệu não bộ thu thập từ Focus+ được xử lý bằng hệ thống AI đa mô hình, phân tích trạng thái tinh thần của từng người dùng theo từng thời điểm. Từ đó, thiết bị đưa ra các gợi ý tức thì và cá nhân hóa như nghỉ ngắn, tập thở, nghe âm thanh thư giãn hoặc nhắc nhở thay đổi công việc.

Brain-Life gọi đây là “Smartwatch for the Mind” – không chỉ theo dõi mà còn chủ động điều tiết trí tuệ. Công nghệ này được phát triển dựa trên hơn 10 năm nghiên cứu chuyên sâu trong thần kinh học, HCI và học máy, với các công trình được công bố trên các tạp chí khoa học quốc tế uy tín. Phiên bản thử nghiệm của thiết bị đã được kiểm chứng tại các trường đại học ở Việt Nam, Anh và Mỹ, cho thấy độ chính xác trong việc phân biệt trạng thái tập trung, thư giãn, căng thẳng đạt trên 90%, tương đương với nhiều hệ thống EEG cao cấp.

Điểm khác biệt lớn nhất của Brain-Life Focus+ là khả năng phổ cập công nghệ đắt đỏ này. Trong khi thiết bị EEG y tế có giá hàng nghìn USD, Focus+ chỉ có giá từ 150 – 200 USD, gọn nhẹ và dễ sử dụng. Brain-Life đảm bảo chất lượng cao nhờ nền tảng khoa học vững chắc và tối ưu hóa thiết kế, sản xuất tại Việt Nam theo triết lý “Made in Vietnam – EU Quality – Global Impact”. Mọi dữ liệu người dùng đều được mã hóa đầu cuối và tuân thủ chuẩn GDPR (EU), đảm bảo quyền riêng tư.

Tiến sĩ Vi Chí Thành, nhà sáng lập và CEO Brain-Life, là chuyên gia quốc tế với nhiều công trình nghiên cứu và bằng sáng chế. Anh quyết định rời châu Âu về Việt Nam khởi nghiệp vì tin rằng đây là thời điểm chín muồi để tạo ra tác động xã hội lớn, đưa khoa học ra đời sống và giúp người Việt làm chủ công nghệ trí tuệ.

Focus+ đã được thử nghiệm thành công tại trường học, doanh nghiệp, bệnh viện ở Việt Nam và quốc tế. Với học sinh, Focus+ giúp theo dõi và cải thiện sự tập trung. Với nhân viên văn phòng, thiết bị giúp nhận biết sớm dấu hiệu stress, mệt mỏi để chủ động điều chỉnh. Với người lớn tuổi, Focus+ hỗ trợ theo dõi nhận thức và nhắc nhở hoạt động tăng cường trí nhớ.

Brain-Life không chỉ hướng tới thị trường Việt Nam mà còn đặt mục tiêu vươn ra châu Âu, Bắc Mỹ và các quốc gia Đông Nam Á. Với chiến lược “Made in Vietnam – EU quality – Global impact”, Brain-Life mong muốn Việt Nam trở thành trung tâm công nghệ và đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực trí tuệ thần kinh, chứng minh khả năng của người Việt trên bản đồ công nghệ thế giới.