Tình trạng tắc nghẽn xuất khẩu nông sản qua châu Âu trong gần một tháng qua đã gây ra những khó khăn đáng kể cho các doanh nghiệp, đặc biệt là trong ngành hàng rau quả tươi. Các mặt hàng như thanh long, ớt, đậu bắp, hồ tiêu, gia vị… đang gặp khó khăn trong việc xuất khẩu sang thị trường châu Âu do vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm.

Nhiều doanh nghiệp tại TP.HCM đã phải tiêu hủy hàng chục tấn hàng rau quả tươi do không thể thực hiện thủ tục xuất khẩu. Đại diện của một doanh nghiệp cho biết rằng từ ngày 1/7 đến nay, hàng chục tấn hàng của công ty đã hư hỏng và phải tiêu hủy. Doanh nghiệp cũng không biết khi nào việc này mới được tháo gỡ. Lo lắng nhất hiện nay không chỉ là thiệt hại về vật chất trước mắt mà là mất khách hàng vào tay các đối thủ khác.

Ông Huỳnh Cảnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận (tỉnh Lâm Đồng), cũng bày tỏ sự bức xúc về tình trạng này. Các doanh nghiệp địa phương đã hợp tác với doanh nghiệp ở TP.HCM để xuất hàng đi châu Âu nhưng gần một tháng qua bị vướng thủ tục không xuất được. Thời gian chờ đợi kéo dài khiến sản phẩm bị hư hỏng phải tiêu hủy, số lượng rất lớn. Trước mắt, với sản phẩm đã chuẩn bị và mới thu hoạch, các doanh nghiệp phải tìm kiếm khách hàng mới để xuất đi Trung Quốc, Ấn Độ. Tuy nhiên, mùa này Trung Quốc cũng có hàng nên nhu cầu tiêu thụ không cao. Vì vậy giá thanh long đạt chuẩn xuất khẩu vào châu Âu trước đây thấp nhất 15.000 – 20.000 đồng thì nay giảm mạnh chỉ còn 3.000 – 4.000 đồng/kg.

Tình trạng tắc nghẽn xuất khẩu cũng xảy ra với hồ tiêu và gia vị. Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị VN (VPSA) đã có công văn gửi Bộ NN-MT phản ánh tình trạng này. Đại diện VPSA cho biết lượng hàng tồn đang chờ giấy phép xuất khẩu ước tính sơ bộ khoảng 250 tấn và hy vọng các thủ tục liên quan sẽ sớm được giải quyết để tạo thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp.

Trước đây, việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm do Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đảm nhiệm. Tuy nhiên, thực hiện Thông tư số 12/2025/TT-BNNMT về phân cấp thẩm quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật, thẩm quyền kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với thực vật xuất khẩu được chuyển về cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

Tại TP.HCM, Sở An toàn thực phẩm đang chờ hướng dẫn từ cấp trên để thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển giao đang có những vướng mắc dẫn đến tình trạng tắc nghẽn xuất khẩu. Từ đầu tháng 7, các doanh nghiệp đã gửi văn bản cầu cứu các cơ quan ban ngành có liên quan.

Trong văn bản trả lời doanh nghiệp, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết sẽ phối hợp với Sở An toàn thực phẩm TP.HCM thực hiện nhiệm vụ kiểm tra nhà nước, hỗ trợ hoàn thành thủ tục xuất khẩu hàng hóa đáp ứng theo yêu cầu của thị trường nhập khẩu.

Bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, cho biết Sở đang triển khai thực hiện theo quy định và sẽ cố gắng để doanh nghiệp không bị thiệt hại. Sở cũng có công văn khẩn gửi Bộ NN-MT tiếp tục đề nghị hướng dẫn việc thực hiện quy định cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm.

Trước thực tế này, các hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp đang kiến nghị Bộ NN-MT xem xét và đưa ra giải pháp kịp thời nhằm hỗ trợ doanh nghiệp giải quyết các vướng mắc. Đồng thời, cần sửa đổi, bổ sung các quy định trong Thông tư 12/2025/TT-BNNMT để đảm bảo việc cấp giấy chứng nhận đúng tiến độ và phù hợp với yêu cầu của các nước nhập khẩu.

Các doanh nghiệp đang hy vọng rằng các cơ quan chức năng sẽ sớm có giải pháp để tháo gỡ khó khăn và giúp họ duy trì thị trường xuất khẩu. Nếu tình trạng tắc nghẽn xuất khẩu tiếp tục kéo dài, các doanh nghiệp có thể sẽ mất khách hàng và thiệt hại kinh tế lớn.

Để giải quyết tình trạng này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, bao gồm Bộ NN-MT, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Sở An toàn thực phẩm TP.HCM và các doanh nghiệp. Cần có những giải pháp kịp thời và hiệu quả để hỗ trợ doanh nghiệp và đảm bảo việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đúng tiến độ.

Phó Bí thư Tỉnh ủy Đắk Lắk Đỗ Hữu Huy vừa có buổi làm việc với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Xuất nhập khẩu 2-9 Đắk Lắk (Simexco Daklak) vào sáng ngày 22/7. Tại buổi làm việc, ông Đỗ Hữu Huy đã ghi nhận và biểu dương những thành tích nổi bật mà công ty đạt được trong thời gian qua. Những thành tích này được xem là kết quả của một tập thể đoàn kết, sự chỉ đạo thống nhất và vai trò hạt nhân chính trị của Đảng bộ doanh nghiệp.

Ông Đỗ Hữu Huy cũng đánh giá cao tinh thần chủ động, sáng tạo và cầu thị của Simexco Daklak. Công ty đã có bước tiến trong hội nhập, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế và có nhiều hợp tác chiến lược đúng hướng. Mặc dù kết quả chuyển đổi số chưa cụ thể, nhưng tinh thần và tiến độ triển khai là đáng khích lệ.

Trong bối cảnh thương mại quốc tế đang nhiều biến động, đặc biệt là các chính sách thuế mới từ Hoa Kỳ, Phó Bí thư Tỉnh ủy đề nghị doanh nghiệp tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm. Công ty cần xây dựng năng lực lãnh đạo toàn diện, rà soát, hoàn thiện các quy định nội bộ theo Chỉ thị 59 và Luật 68 sắp có hiệu lực.

Bên cạnh đó, công ty cũng cần phát triển sản phẩm chế biến sâu, mở rộng vùng nguyên liệu quốc tế, đẩy mạnh xuất khẩu cà phê đặc sản, cà phê hòa tan; nghiên cứu đầu tư nhà máy chế biến gạo và tận dụng phụ phẩm theo hướng kinh tế tuần hoàn.

Phó Bí thư Tỉnh ủy cũng lưu ý công ty cần chú trọng thương hiệu, bao bì, marketing sản phẩm, tạo thị trường từ sự thí điểm khan hiếm. Công ty cũng cần tập trung nghiên cứu các mô hình du lịch cà phê gắn với bản sắc dân tộc tại Buôn Đôn.

Về nguồn nhân lực, ông Đỗ Hữu Huy nhấn mạnh việc ưu tiên phát triển những người đã cống hiến lâu dài cho công ty, đồng thời mạnh dạn thuê chuyên gia giỏi từ bên ngoài để hỗ trợ chuyên môn. Công ty cũng cần quan tâm đời sống vật chất, tinh thần người lao động, bảo đảm thu nhập năm sau cao hơn năm trước, gắn với chăm lo an sinh xã hội toàn chuỗi giá trị.

Kết thúc buổi làm việc, ông Đỗ Hữu Huy bày tỏ kỳ vọng Simexco sẽ tiếp tục bứt phá, khẳng định vai trò doanh nghiệp chủ lực của tỉnh trong xuất khẩu nông sản và phát triển bền vững.