Trong bối cảnh chuyển đổi số và thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ, nhiều tiểu thương tại các chợ truyền thống đang gặp khó khăn trong việc thích nghi và cạnh tranh. Để hỗ trợ tiểu thương và nhà bán hàng địa phương tiếp cận công nghệ, nâng cao kỹ năng số và chuyển đổi phương thức kinh doanh hiện đại trên nền tảng thương mại điện tử, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) đã phối hợp với ngành công thương Đà Nẵng tổ chức các hoạt động hỗ trợ tích cực.

Ông Nguyễn An Sơn, đại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, cho biết cục đã và đang xây dựng cộng đồng chuyển đổi số tiểu thương chợ truyền thống và các tuyến phố. Thông qua đó, tiểu thương sẽ được cập nhật kiến thức và kỹ năng chuyển đổi số thường xuyên, tiếp cận các giải pháp chuyển đổi số nhanh chóng và được hỗ trợ hỏi – đáp với chuyên gia. Cục đã phát hành Sổ tay hướng dẫn chuyển đổi số tiểu thương chợ truyền thống tại địa chỉ https://sotay.tieuthuongvietnam.vn, cung cấp kiến thức cho tiểu thương tiếp cận và ứng dụng công nghệ vào hoạt động kinh doanh hàng ngày.

Tại Đà Nẵng, ngành công thương thành phố đang tích cực hỗ trợ tiểu thương tập huấn kỹ năng số, kết nối và phát triển thương mại điện tử. Ông Nguyễn Văn Trừ, Phó Giám đốc Sở Công Thương Đà Nẵng, cho hay sở đã phối hợp với các đơn vị, sàn thương mại điện tử và các KOL (người có tầm ảnh hưởng) tổ chức nhiều hoạt động tập huấn, hướng dẫn chuyển đổi số cho tiểu thương tại các chợ Hàn, chợ Cồn, chợ Đống Đa…

Mặc dù nhận thức của tiểu thương về thương mại điện tử và kinh doanh trực tuyến đã thay đổi theo hướng tích cực, việc ứng dụng công nghệ số và tổ chức bán hàng trên các sàn thương mại điện tử vẫn còn nhiều hạn chế. Phần lớn tiểu thương mới dừng lại ở việc kết nối, vận chuyển hàng hóa qua các kênh cá nhân mà chưa hình thành được mô hình kinh doanh bền vững trên nền tảng số.

Ông Trừ kỳ vọng, với sự đồng hành của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, cùng các đơn vị liên quan, các chương trình đào tạo chuyển đổi số sẽ tiếp tục được mở rộng, thiết thực hơn, giúp tiểu thương và nhà bán hàng tại Đà Nẵng có thêm cơ hội tiếp cận các xu hướng kinh doanh hiện đại, nâng cao hiệu quả bán hàng và từng bước hội nhập vào việc phát triển thương mại điện tử hiện nay.

Trong sáng ngày 2/8, tại Đà Nẵng, chương trình đào tạo chuyển đổi số cho các ban quản lý chợ, tiểu thương và nhà bán hàng địa phương đã diễn ra. Chị Huỳnh Thị Thu Hương, phụ trách thương mại điện tử Công ty TNHH Triết Minh (Trimico), cho hay, trước đây các sản phẩm của công ty chủ yếu bán trực tiếp, nhưng hiện nay công ty đang đẩy mạnh quảng bá và bán hàng qua các nền tảng số.

Buổi tập huấn đã mang đến cho công ty nhiều kiến thức mới và kỹ năng quan trọng trong việc kết nối khách hàng, tối ưu chi phí và quản lý hiệu quả việc bán hàng qua các nền tảng thương mại điện tử. Công ty sẽ ứng dụng những kiến thức này để nâng cao hiệu quả kinh doanh và tiếp cận khách hàng ở mọi miền Tổ quốc.

Ông Võ Văn Khanh, đại diện Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam tại khu vực miền Trung – Tây nguyên, thông tin rằng các hoạt động hỗ trợ tiểu thương kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử đã được Hiệp hội phối hợp với Sở Công Thương thành phố Đà Nẵng thực hiện từ nhiều năm qua.

Các hoạt động hỗ trợ tiểu thương không chỉ xoay quanh việc livestream bán hàng mà còn được mở rộng thành chuyển đổi số ứng dụng thương mại điện tử cho tiểu thương. Sau khi kích hoạt thành công chương trình hỗ trợ tiểu thương livestream bán hàng tại chợ Cồn, chương trình của Hiệp hội đã được đưa vào hỗ trợ chung của Bộ Công Thương.

Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam tại khu vực miền Trung – Tây nguyên cũng nhận được đề xuất xây dựng đề án, kế hoạch dài hơi ứng dụng cho giai đoạn 2026 – 2030 để hỗ trợ tiểu thương. Ông Khanh khẳng định, sau thời gian triển khai, nhiều tiểu thương ở các chợ của Đà Nẵng đã ứng dụng rất tốt chuyển đổi số và thương mại điện tử, đặc biệt là hoạt động livestream.

Trong gần 20 năm qua, nhiều chợ truyền thống tại TPHCM đã bị bỏ hoang hoặc hoạt động cầm chừng. Sở Công Thương TPHCM đã kiến nghị thành phố rà soát và giải thể hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng các khu chợ không hiệu quả.

Tại buổi họp báo kinh tế – xã hội chiều ngày 31/7, Sở Công Thương TPHCM đã thông tin về tình hình hoạt động của chợ truyền thống trên địa bàn. Theo đó, nhiều chợ truyền thống được đầu tư hàng tỷ đồng nhưng không phát huy hiệu quả, dẫn đến tình trạng bỏ hoang hoặc chỉ hoạt động cầm chừng. Chợ Tân Phú và chợ Phú Hữu (cùng thuộc địa bàn TP. Thủ Đức cũ) là hai ví dụ tiêu biểu. Chợ Tân Phú được xây dựng từ năm 2005 trên diện tích 1.815m² nhưng do vị trí giao thông bất tiện nên không có tiểu thương kinh doanh. Chợ Phú Hữu (xây dựng từ 2004, diện tích hơn 9.600m²) hiện chỉ có khoảng 20/164 sạp còn hoạt động, chủ yếu buôn bán vào buổi tối với số lượng tiểu thương đếm trên đầu ngón tay.

Sở Công Thương đã kiến nghị thành phố rà soát, giải thể hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng các khu chợ không hiệu quả. Hiện, 2 chợ nói trên đã được đưa vào danh sách chờ giải tỏa giai đoạn 2025–2030. Sở cũng đang tiếp tục rà soát thực trạng mạng lưới chợ trên toàn địa bàn, nhất là khu vực mới sáp nhập gồm Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ), để hoàn thiện kế hoạch phát triển chợ giai đoạn 2025–2030.

Có nhiều nguyên nhân khiến chợ truyền thống ngày càng bị thu hẹp vai trò. Trong đó, nổi bật là sự phát triển ồ ạt của siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi và thương mại điện tử. Người dân TPHCM, đặc biệt là giới trẻ, đang dần thay đổi thói quen mua sắm, hướng đến kênh hiện đại, nhanh chóng, tiện lợi và an toàn hơn.

Bên cạnh đó, hạ tầng nhiều chợ đã xuống cấp nghiêm trọng, công tác quản lý yếu kém, thương nhân già hóa và thiếu lực lượng kế thừa, trong khi các điểm buôn bán tự phát lại cạnh tranh không lành mạnh ngay sát khu vực chợ.

Để chấn chỉnh, TPHCM đang hướng tới chuyển đổi mô hình hoạt động của chợ truyền thống, nâng cao khả năng cạnh tranh thông qua việc áp dụng công nghệ, số hóa và tổ chức lại mạng lưới theo hướng hiện đại hóa.

Một loạt giải pháp đang được triển khai như: tổ chức các chương trình khuyến mãi, truyền thông quảng bá chợ, khuyến khích các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, giao hàng tận nơi, bán hàng trực tuyến và livestream tại chợ.

Đồng thời, các tổ chức quản lý chợ sẽ tăng cường kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn gốc thực phẩm, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy và an ninh trật tự. Những tiểu thương vi phạm nhiều lần sẽ bị xử phạt nặng hoặc đình chỉ kinh doanh.

Sở Công Thương cũng yêu cầu các đơn vị đẩy mạnh tuyên truyền đến tiểu thương các quy định về kinh doanh và vệ sinh an toàn thực phẩm, niêm yết giá công khai để xây dựng lại niềm tin người tiêu dùng vào chợ truyền thống.

TPHCM đang phối hợp với Trường Đại học Kinh tế – Luật xây dựng “Đề án Phát triển hệ thống chợ thích ứng với dịch bệnh và chuyển đổi số”. Đề án này đánh giá toàn diện thực trạng hệ thống chợ hiện nay và đề xuất các mô hình hoạt động mới, linh hoạt, số hóa, văn minh, có khả năng thích nghi với tình huống khẩn cấp như dịch bệnh, đồng thời góp phần thu hút khách du lịch, bảo tồn văn hóa chợ truyền thống.

Việc đóng cửa các chợ yếu kém không đồng nghĩa xóa bỏ hoàn toàn kênh phân phối truyền thống. Đây là bước thanh lọc cần thiết để các chợ có cơ hội tái cấu trúc, phát triển theo hướng hiện đại, bền vững, và góp phần vào sự phát triển chung của thành phố.

Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc sắp xếp lại cơ sở làm việc của mình trong bối cảnh trụ sở chính đang được cải tạo. Mặc dù chưa được cấp có thẩm quyền cho phép, Giám đốc Sở Công Thương, ông Hồ Xuân Hòe, đã quyết định chuyển toàn bộ cán bộ, nhân viên của sở này sang làm việc tại trụ sở của Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Trị.

Quyết định này được đưa ra nhằm đảm bảo hoạt động làm việc của Sở Công Thương trong thời gian trụ sở chính tại số 11 Quang Trung đang được sửa chữa, cải tạo. Tuy nhiên, vấn đề phức tạp nảy sinh khi trụ sở thay thế là số 180A Lê Lợi, phường Đồng Hới, hiện vẫn là tài sản được đầu tư bằng nguồn vốn của Bộ Công Thương và chưa hoàn tất thủ tục điều chuyển về địa phương quản lý.

Việc sử dụng trụ sở của Chi cục Quản lý thị trường làm nơi làm việc tạm thời cho Sở Công Thương mà chưa có sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền đã gây ra nhiều khó khăn cho cán bộ của Chi cục Quản lý thị trường. Toàn bộ phòng làm việc, hồ sơ, tài liệu, bàn ghế của Sở Công Thương đã được chuyển đến trụ sở của Chi cục Quản lý thị trường, buộc nhiều cán bộ của chi cục phải chuyển sang làm việc tạm tại Đội Quản lý thị trường số 6 trong điều kiện chật chội.

Ông Hồ Xuân Hòe, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị, đã chỉ đạo việc chuyển toàn bộ cán bộ, nhân viên từ trụ sở chính sang làm việc tại địa điểm mới. Tuy nhiên, quyết định này không được sự đồng thuận của các bên liên quan và gây ra nhiều thách thức trong việc đảm bảo điều kiện làm việc cho cả cán bộ của Sở Công Thương và Chi cục Quản lý thị trường.

Sở Tài chính tỉnh Quảng Trị đã có văn bản trả lời chính thức về vấn đề này, khẳng định rằng trụ sở tại số 180A Lê Lợi của Chi cục Quản lý thị trường là tài sản của Bộ Công Thương và chưa hoàn thành nghiệp thu quyết toán. Vì vậy, nội dung xin chủ trương ‘mượn’ trụ sở không thuộc thẩm quyền quyết định của UBND tỉnh Quảng Trị và Sở Tài chính không có cơ sở để tham mưu.

Đáng chú ý, trong thời gian ngắn sau khi chuyển đến trụ sở Chi cục Quản lý thị trường, Sở Công Thương đã tiến hành cải tạo 2 phòng làm việc, dù công trình này vẫn thuộc quyền quản lý của Bộ Công Thương. Hiện vẫn chưa có ý kiến chính thức từ UBND tỉnh Quảng Trị về vụ việc này. Hàng chục cán bộ Chi cục Quản lý thị trường vẫn đang làm việc trong điều kiện tạm bợ, chờ một giải pháp chính thức được đưa ra.

Trong bối cảnh này, việc tìm kiếm một giải pháp phù hợp và hợp lý cho việc sắp xếp lại cơ sở làm việc của Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị là cần thiết. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng để đảm bảo quyền lợi và điều kiện làm việc của cán bộ, nhân viên.

Trang thông tin điện tử tỉnh Quảng Trị đã cung cấp thông tin về tình hình hoạt động của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, vẫn cần có thêm thông tin chi tiết về kế hoạch sắp xếp lại cơ sở làm việc của Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị trong thời gian tới.

Một số chuyên gia nhận định rằng việc sắp xếp lại cơ sở làm việc của Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị cần được thực hiện một cách bài bản và phù hợp với quy định của pháp luật. Điều này không chỉ giúp đảm bảo điều kiện làm việc cho cán bộ, nhân viên mà còn góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của sở.

Cần có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể từ các cơ quan chức năng về vấn đề này để đảm bảo việc sắp xếp lại cơ sở làm việc của Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị được thực hiện một cách minh bạch và hiệu quả.