Sức khỏe tâm lý – Tinhot.info https://tinhot.info Trang thông tin tổng hợp online Tue, 16 Sep 2025 04:01:23 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/tinhot/2025/08/tinhot.svg Sức khỏe tâm lý – Tinhot.info https://tinhot.info 32 32 スマホ và mạng xã hội có gây hại cho trẻ em? https://tinhot.info/%e3%82%b9%e3%83%9e%e3%83%9b-va-mang-xa-hoi-co-gay-hai-cho-tre-em/ Tue, 16 Sep 2025 04:01:20 +0000 https://tinhot.info/%e3%82%b9%e3%83%9e%e3%83%9b-va-mang-xa-hoi-co-gay-hai-cho-tre-em/

Một nghiên cứu gần đây cho thấy việc cho trẻ em dưới 13 tuổi sử dụng smartphone và mạng xã hội có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm lý của chúng. Theo nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Phát triển Con người và Năng lực, trẻ em tiếp xúc với smartphone và mạng xã hội từ quá sớm có thể giảm khả năng điều chỉnh cảm xúc, tạo ra cảm giác tự ti, tách rời khỏi thực tế và thậm chí có thể dẫn đến ý nghĩ tự tử.

Hình ảnh những đứa trẻ dán mắt vào màn hình smartphone, máy tính bảng đã trở nên rất quen thuộc trong thời đại ngày nay (Ảnh minh họa: Getty).
Hình ảnh những đứa trẻ dán mắt vào màn hình smartphone, máy tính bảng đã trở nên rất quen thuộc trong thời đại ngày nay (Ảnh minh họa: Getty).

Các nhà nghiên cứu của Sapien Labs, một tổ chức phi lợi nhuận chuyên nghiên cứu về tác động của cuộc sống hiện đại đến sức khỏe não bộ và tâm trí con người, đã tiến hành một khảo sát với 2 triệu người tại 163 quốc gia. Kết quả cho thấy sự tác động đến tâm lý khi sử dụng smartphone và mạng xã hội từ quá sớm sẽ ảnh hưởng đến bé gái nhiều hơn so với các bé trai.

Trẻ nhỏ ở độ tuổi mẫu giáo dành quá nhiều thời gian cho smartphone, máy tính bảng có thể không học được cách kiềm chế cảm xúc của mình (Ảnh minh họa: Adobe).
Trẻ nhỏ ở độ tuổi mẫu giáo dành quá nhiều thời gian cho smartphone, máy tính bảng có thể không học được cách kiềm chế cảm xúc của mình (Ảnh minh họa: Adobe).

Các nhà nghiên cứu của Sapien Labs đã kêu gọi các bậc phụ huynh trên toàn cầu nên ngăn trẻ dưới 13 tuổi sử dụng smartphone và mạng xã hội, như một biện pháp để bảo vệ trẻ em. Tiến sĩ tâm lý Tara Thiagarajan, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết cần phải có hành động khẩn cấp để hạn chế trẻ em dưới 13 tuổi tiếp cận và sử dụng smartphone, cũng như quy định rõ ràng về môi trường số mà trẻ tiếp xúc.

Các bậc cha mẹ không nên để trẻ sử dụng smartphone, máy tính bảng một mình mà nên ở bên để giám sát và giới hạn thời gian sử dụng (Ảnh: iStock).
Các bậc cha mẹ không nên để trẻ sử dụng smartphone, máy tính bảng một mình mà nên ở bên để giám sát và giới hạn thời gian sử dụng (Ảnh: iStock).

Giáo sư giáo dục học Caroline Fitzpatrick và nhóm các nhà khoa học và tâm lý học Canada cũng đã chỉ ra rằng việc sử dụng smartphone, máy tính bảng ở trẻ nhỏ có thể gây ra rối loạn khả năng kiểm soát cơn giận dữ và sự thất vọng, dẫn đến tăng các cơn bùng nổ cảm xúc ở trẻ nhỏ.

Một số chuyên gia khác, bao gồm tỷ phú Bill Gates, nhà sáng lập Microsoft, cũng đã từng chia sẻ quan điểm cá nhân khi cho rằng độ tuổi phù hợp nhất để trẻ em sử dụng smartphone là năm 13 tuổi và ông cũng đã áp dụng điều này cho 3 đứa con của mình.

Kết quả nghiên cứu của Sapien Labs cũng cho biết một trong những tác động xấu đến tâm lý của trẻ khi sử dụng smartphone là tiếp cận với mạng xã hội từ quá sớm. Điều này có thể dẫn đến các nguy cơ trẻ tiếp xúc các nội dung độc hại, bị bắt nạt trực tuyến hoặc có những mối quan hệ không lành mạnh.

Các chuyên gia tâm lý khuyên các bậc phụ huynh nên để trẻ em tránh xa mạng xã hội, ít nhất đến năm 16 tuổi. Để thực hiện điều này, cần có sự quan tâm từ các bậc phụ huynh, những người sẵn sàng hướng trẻ đến những niềm đam mê và sở thích khác bên ngoài màn hình điện thoại.

Nếu sau khi đọc bài viết này, nhiều phụ huynh nhận ra mình đã để cho con sử dụng smartphone, tiếp xúc với mạng xã hội từ quá sớm và cảm thấy lo lắng về điều đó, thì nên thay đổi điều này càng sớm càng tốt. Các nhà tâm lý học cho biết thêm trong trường hợp phụ huynh muốn để trẻ tiếp xúc với smartphone và máy tính bảng, hãy giới hạn thời gian cụ thể cho chúng sử dụng, chẳng hạn 20 phút sử dụng smartphone hoặc 15 phút sử dụng máy tính bảng mỗi ngày. Ngoài ra, không nên để trẻ tự sử dụng các thiết bị này mà luôn có người lớn ngồi bên để giám sát và cùng trẻ khám phá những nội dung hữu ích.

]]>
Mạng xã hội không thể hiện toàn bộ sự thật về cuộc sống https://tinhot.info/mang-xa-hoi-khong-the-hien-toan-bo-su-that-ve-cuoc-song/ Thu, 07 Aug 2025 22:09:18 +0000 https://tinhot.info/mang-xa-hoi-khong-the-hien-toan-bo-su-that-ve-cuoc-song/

Mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, nơi mọi người thường chia sẻ những khoảnh khắc đẹp, niềm vui và thành tựu. Tuy nhiên, đằng sau những bức ảnh lung linh và dòng trạng thái đầy yêu thương, có thể ẩn chứa những góc khuất buồn bã, cô đơn và thậm chí là tổn thương kéo dài.

Câu chuyện gần đây của nữ diễn viên Lan Phương đã làm sáng tỏ điều này. Vào tối ngày 24/7, cô bất ngờ công khai thông tin về việc đã ly thân với chồng Tây, doanh nhân người Anh – David Duffy, sau nhiều năm chung sống. Điều này khiến công chúng bất ngờ bởi trước đó, mạng xã hội của cô vẫn ngập tràn hình ảnh hạnh phúc bên chồng và con. Không ít người từng ngưỡng mộ mẫu hình gia đình lý tưởng mà cô xây dựng.

Thực tế cho thấy, mạng xã hội chỉ phản ánh một phần nhỏ của sự thật. Mọi người thường có xu hướng chọn lọc những điều tốt đẹp để chia sẻ và vô thức hoặc có chủ ý giấu đi phần không hoàn hảo. Những bức ảnh gia đình đầm ấm và nụ cười rạng rỡ có thể chỉ là khoảnh khắc và không phản ánh toàn bộ trạng thái của một mối quan hệ kéo dài nhiều năm.

Lan Phương từng tiết lộ rằng cô đã trải qua trầm cảm, cảm thấy ngột ngạt và cô độc, và đã tự mình vượt qua bằng cách gặp bác sĩ tâm thần, chuyên viên tâm lý và đưa con gái trở về Hà Nội sống. Những hành động này cho thấy rằng tổn thương nội tâm đã diễn ra âm thầm từ rất lâu, mặc dù bên ngoài vẫn là những tấm ảnh gia đình kiểu mẫu.

Tổn thương không phải lúc nào cũng phát ra tiếng. Trong chia sẻ mới nhất, Lan Phương nói về những vết thương nằm sâu bên trong, kéo dài nhiều năm và cô đã âm thầm chịu đựng. Đây là điều rất thường gặp trong nhiều mối quan hệ, khi một hoặc cả hai bên chọn cách im lặng, cố gắng thích nghi vì con cái, vì trách nhiệm, hoặc vì hình ảnh cá nhân.

Sự chịu đựng kéo dài mà không được giải tỏa sẽ dần dẫn tới trầm cảm, khủng hoảng tâm lý. Khi vượt quá ngưỡng chịu đựng, họ buộc phải chấm dứt mối quan hệ để tự cứu mình.

Mặc dù việc ly thân gây tiếc nuối, hành trình của Lan Phương thể hiện sự dũng cảm. Cô không chối bỏ quá khứ, không giấu diếm nỗi đau và sẵn sàng lên tiếng để bảo vệ sự bình yên cho chính mình và con gái.

Hành động dám đối mặt với trầm cảm, tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên môn và rời khỏi vùng an toàn không phải là quyết định dễ dàng, đặc biệt là với một người nổi tiếng luôn chịu áp lực từ dư luận và ánh nhìn của xã hội.

Câu chuyện của Lan Phương nhắc nhở chúng ta rằng không nên đánh giá cuộc sống của ai đó chỉ qua những gì họ đăng lên mạng xã hội. Mỗi người đều có những cuộc chiến thầm lặng của riêng mình. Hạnh phúc thực sự không đến từ vẻ ngoài lung linh mà từ sự bình an trong tâm hồn.

Thông qua câu chuyện này, chúng ta cũng được nhắc nhở về tầm quan trọng của việc quan tâm và hỗ trợ lẫn nhau trong cuộc sống. Đôi khi, một lời nói, một hành động nhỏ cũng có thể giúp ai đó vượt qua những khó khăn và tổn thương.

Cuối cùng, hy vọng rằng câu chuyện của Lan Phương sẽ là một bài học quý giá cho tất cả chúng ta, giúp chúng ta nhìn nhận cuộc sống một cách chân thực hơn và quan tâm hơn đến những người xung quanh.

]]>
Tâm lý phi công và những thảm kịch hàng không từ khủng hoảng tinh thần https://tinhot.info/tam-ly-phi-cong-va-nhung-tham-kich-hang-khong-tu-khung-hoang-tinh-than/ Fri, 25 Jul 2025 10:48:29 +0000 https://tinhot.info/tam-ly-phi-cong-va-nhung-tham-kich-hang-khong-tu-khung-hoang-tinh-than/

Sau vụ rơi máy bay của Air India gần đây, người ta bắt đầu đặt câu hỏi về sức khỏe tâm lý của phi công, một khía cạnh vốn đã gây chú ý trong ngành hàng không sau nhiều thảm kịch đau thương. Các nhà điều tra đang xem xét hồ sơ y tế của cơ trưởng Sumeet Sabharwal, người điều khiển chuyến bay Air India 171, gặp nạn vào ngày 12/6, khiến 241 người thiệt mạng.

Lực lượng cứu hộ tìm kiếm thi thể tại khu vực rơi máy bay Germanwings, ngày 26/3/2015. (Ảnh: ABACA/PA)
Lực lượng cứu hộ tìm kiếm thi thể tại khu vực rơi máy bay Germanwings, ngày 26/3/2015. (Ảnh: ABACA/PA)

Theo báo cáo sơ bộ ban đầu, các công tắc điều khiển nhiên liệu đã bị tắt ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy và rơi xuống khu dân cư ở Ahmedabad. Thông tin về việc cơ trưởng Sabharwal từng nghỉ phép vì lý do tang chế và có dấu hiệu trầm cảm đã khiến dư luận chú ý tới khía cạnh tâm lý, mặc dù Air India nhấn mạnh rằng chưa thể kết luận gì khi cuộc điều tra còn đang diễn ra.

Mảnh vỡ cánh phụ của máy bay MH370 được tìm thấy tại đảo Reunion năm 2015. (Ảnh: AP)
Mảnh vỡ cánh phụ của máy bay MH370 được tìm thấy tại đảo Reunion năm 2015. (Ảnh: AP)

Vụ việc của Air India 171 không phải là trường hợp đơn lẻ. Ngành hàng không đã từng chứng kiến nhiều thảm kịch mà nguyên nhân được cho là đến từ khủng hoảng tâm thần của phi công. Ví dụ như vụ Germanwings năm 2015, khiến 150 người thiệt mạng, xảy ra khi cơ phó Andreas Lubitz cố tình khóa cửa buồng lái, điều khiển máy bay lao vào núi tại Pháp. Điều tra cho thấy Lubitz từng bị trầm cảm nặng, che giấu bệnh và từng tìm kiếm thông tin về cơ chế khóa buồng lái.

Tương tự, giả thuyết về vụ tự sát của cơ trưởng cũng được đặt ra trong vụ mất tích của chuyến bay MH370 năm 2014. Dù chưa có bằng chứng chính thức, cựu Thủ tướng Australia Tony Abbott vào năm 2020 cho biết các quan chức Malaysia từ sớm đã tin đây là một vụ “giết người do tự sát”. Cuộc tìm kiếm chiếc máy bay đã bị đình chỉ vào tháng 1/2017 sau khi không tìm thấy dấu vết nào trong vùng tìm kiếm rộng 46.000 dặm vuông.

Ngoài ra, một vụ tai nạn năm 2013 của hãng hàng không Mozambique cũng được xác định là do cơ trưởng cố tình điều khiển máy bay rơi xuống đất, sau khi nhốt cơ phó bên ngoài buồng lái.

Các chuyên gia cho rằng ngành hàng không vẫn chưa có biện pháp đầy đủ để xử lý vấn đề tâm lý của phi công. Theo dữ liệu do Bloomberg công bố năm 2022, nếu tính riêng các vụ tai nạn do phi công tự sát, có thể là nguyên nhân tử vong lớn thứ hai trong các vụ rơi máy bay phương Tây từ năm 2012.

Phi công bắt buộc phải trải qua kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhưng nhiều người tránh né vì sợ mất giấy phép bay. Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy hơn 56% phi công Mỹ từng né tránh việc khám sức khỏe vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc. Trong khi đó, việc phát hiện sớm các dấu hiệu rối loạn tâm thần vẫn phụ thuộc chủ yếu vào khai báo tự nguyện.

Chuyên gia hàng không Marc Atherton nhận định: “Ngành hàng không toàn cầu có hệ thống quản lý rủi ro rất tốt về kỹ thuật và vận hành, nhưng lại thiếu chiến lược rõ ràng cho sức khỏe tâm thần – yếu tố sống còn trong an toàn bay”.

Tổ chức IPAAC – liên minh quốc tế hỗ trợ đồng nghiệp ngành hàng không – cũng cho rằng sức khỏe tinh thần nên được xem là một phần cấu thành an toàn bay. Họ kêu gọi mở rộng các chương trình hỗ trợ ẩn danh giữa các nhân viên cùng ngành để giúp phát hiện và can thiệp sớm.

Sau thảm kịch Germanwings, một số đề xuất cải tiến thiết kế cửa buồng lái nhằm tránh việc một phi công cố ý nhốt người còn lại bên ngoài đã được đưa ra. Tuy nhiên, giới chức cảnh báo rằng thay đổi đó có thể làm tăng nguy cơ bị xâm nhập buồng lái từ bên ngoài.

Năm 2023, Hội Hàng không Hoàng gia Anh (RAeS) công bố báo cáo cảnh báo rằng dù ngành hàng không đã có nỗ lực hỗ trợ nhân viên đối mặt với vấn đề tâm lý, nhưng vẫn thiếu hệ thống quản lý rủi ro tâm thần hiệu quả ngay từ đầu.

“Đã có nhiều tiến bộ toàn cầu trong lĩnh vực này”, ông Dave Fielding – Chủ tịch IPAAC chia sẻ. “Nhưng tất cả vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và cần tiếp tục nỗ lực mạnh mẽ hơn”, ông nói.

]]>