Ngày 1/8/2025, tại TP.HCM, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã phối hợp với Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) và Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam tổ chức Hội nghị Thúc đẩy Tiêu thụ Thủy sản Nội địa. Sự kiện này quy tụ đại diện từ Sở Công Thương các tỉnh thành phía Nam, hơn 10 doanh nghiệp phân phối lớn và trên 30 doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản hàng đầu.

Mục tiêu của hội nghị là tìm kiếm cơ hội hợp tác, liên kết và xúc tiến thương mại, hướng tới mở rộng thị trường nội địa, kích cầu tiêu dùng và hưởng ứng Cuộc vận động ‘Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam’. Thị trường nội địa được coi là động lực tăng trưởng bền vững cho ngành thủy sản Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh xuất khẩu thủy sản đang đối mặt với nhiều thách thức.

Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, nhấn mạnh vai trò chiến lược của thị trường nội địa với gần 100 triệu dân, là dư địa quan trọng để doanh nghiệp ổn định sản xuất, đa dạng hóa kênh tiêu thụ và xây dựng thương hiệu Việt Nam vững mạnh. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 10 tỷ USD, tăng 12% so với năm 2023, vượt 106% kế hoạch đề ra.

Tuy nhiên, ngành thủy sản cần chuyển hướng chiến lược, trong đó thị trường nội địa trở thành ‘bệ đỡ’ quan trọng. Với đóng góp 4-5% GDP và tạo việc làm cho 3-4 triệu lao động, ngành thủy sản có tiềm năng lớn nhưng mức tiêu thụ nội địa hiện chỉ đạt 40 kg/người/năm, thấp hơn đáng kể so với 60-70 kg ở các quốc gia như Nhật Bản hay Hàn Quốc.

Hội nghị đã thảo luận về các thách thức và cơ hội trong phân phối thủy sản nội địa. Hiện nay, chỉ 20-30% thủy sản nội địa được phân phối qua các kênh bán lẻ hiện đại, trong khi 60-70% sản phẩm tại siêu thị là hàng nhập khẩu. Ông Linh kêu gọi các doanh nghiệp sản xuất và phân phối hợp tác chặt chẽ để đưa thủy sản Việt Nam chất lượng cao, giá cả cạnh tranh đến tay người tiêu dùng.

Các doanh nghiệp đã đề xuất tăng cường hỗ trợ từ Nhà nước trong xây dựng hạ tầng chợ đầu mối chuyên biệt, giảm chi phí vận chuyển và bảo quản, đồng thời đẩy mạnh truyền thông để nâng cao nhận thức người tiêu dùng. Việc nghiên cứu thị hiếu, đa dạng hóa sản phẩm và tối ưu hóa chuỗi cung ứng cũng được xem là yếu tố then chốt để tiếp cận tầng lớp trung lưu đang gia tăng.

Trong khuôn khổ hội nghị, 16 biên bản ghi nhớ hợp tác đã được ký kết giữa các hệ thống siêu thị và doanh nghiệp thủy sản, đánh dấu bước tiến cụ thể trong việc đưa sản phẩm thủy sản nội địa chiếm lĩnh thị trường trong nước. Các thỏa thuận này tập trung vào mở rộng kênh phân phối, đảm bảo chất lượng và giá cả cạnh tranh, hướng tới phục vụ tốt hơn nhu cầu tiêu dùng.

Với sự đồng hành của các cơ quan quản lý, hiệp hội và doanh nghiệp, thị trường nội địa không chỉ là ‘pháo đài’ chống đỡ trước biến động toàn cầu mà còn là động lực để ngành thủy sản Việt Nam khẳng định vị thế, xây dựng thương hiệu quốc gia và phát triển bền vững trong dài hạn.

Ngành thủy sản Việt Nam đã đạt được những kết quả tích cực trong 6 tháng đầu năm 2025. Theo ước tính từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt khoảng 5,11 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, tôm và cá tra là hai mặt hàng chủ lực, ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng.

Thị trường nội địa Việt Nam hiện đang đối mặt với những thách thức đáng kể khi tình trạng hàng giả, hàng nhái và hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ tràn ngập. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người dân mà còn tạo ra sự bất công cho các doanh nghiệp sản xuất trong nước. Để tìm ra giải pháp cho vấn đề này, nhiều ý kiến cho rằng hóa đơn điện tử là một công cụ quan trọng giúp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và xây dựng thị trường nội địa minh bạch, công bằng.

Hóa đơn điện tử đã được kỳ vọng sẽ giúp kiểm soát tình trạng hàng giả, hàng nhái và hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ. Tuy nhiên, việc triển khai hóa đơn điện tử vẫn còn nhiều khó khăn, một phần do thói quen tiêu dùng của người dân và sự lách luật của các doanh nghiệp. Nhiều người tiêu dùng vẫn quen với việc mua hàng tại các chợ, các cửa hàng nhỏ lẻ không có hóa đơn, chứng từ rõ ràng. Trong khi đó, một số doanh nghiệp cố tình không xuất hóa đơn điện tử để trốn thuế và tăng lợi nhuận.

Chính phủ đã có nhiều chính sách hỗ trợ để phát triển doanh nghiệp Việt Nam, bao gồm việc tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hỗ trợ về vốn, công nghệ và thị trường. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vẫn lo lắng về việc tìm thị phần trên ‘sân nhà’. Việc cạnh tranh với hàng nhập khẩu giá rẻ và hàng giả, hàng nhái tràn lan khiến nhiều doanh nghiệp trong nước gặp khó khăn trong việc duy trì sản xuất và kinh doanh.

Để giải quyết những thách thức này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Chính phủ cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường quản lý và kiểm tra thị trường để ngăn chặn tình trạng hàng giả, hàng nhái. Đồng thời, các doanh nghiệp cần nâng cao ý thức về việc xuất hóa đơn điện tử và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Người tiêu dùng cũng cần có ý thức về quyền lợi của mình khi mua hàng, yêu cầu các cửa hàng, doanh nghiệp xuất hóa đơn điện tử và bảo đảm hàng hóa có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Bằng cách phối hợp và nỗ lực của tất cả các bên, thị trường nội địa Việt Nam có thể trở nên minh bạch và công bằng hơn, giúp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và hỗ trợ sự phát triển của các doanh nghiệp trong nước.

Một số giải pháp khác có thể được xem xét bao gồm việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và kiểm tra thị trường, tăng cường hợp tác với các nước để chống lại việc buôn lậu hàng hóa và trao đổi thông tin về các doanh nghiệp không tuân thủ pháp luật. Nếu những nỗ lực này được triển khai đồng bộ và có hiệu quả, việc triển khai hóa đơn điện tử sẽ thuận lợi hơn và thị trường nội địa Việt Nam có thể hướng tới sự phát triển lành mạnh và bền vững.