Trong thời gian gần đây, một loạt các vụ việc liên quan đến hành vi bắt cóc trực tuyến và lừa đảo qua mạng nhắm vào trẻ vị thành niên đã được ghi nhận, gây ra sự hoang mang trong dư luận xã hội. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc tăng cường vai trò phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc trang bị kiến thức và kỹ năng tự bảo vệ cho học sinh.
Theo Tiến sĩ Vũ Thu Hương, một chuyên gia giáo dục và nguyên giảng viên tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, trẻ vị thành niên thường có tâm lý ham khám phá, tò mò với những điều mới mẻ, thích thử thách và khao khát được công nhận. Điều này khiến các em dễ bị cuốn vào những lời dẫn dụ đầy tính kích thích từ kẻ xấu, những kẻ lợi dụng sự ngây thơ và thiếu kinh nghiệm của trẻ để thực hiện ý đồ xấu.
Thạc sĩ Tâm lý học lâm sàng Nguyễn Văn Duẩn, một chuyên gia tại Phòng Tâm lý học đường của Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lê Quý Đôn, cho rằng trẻ em hiện nay thiếu kỹ năng nhận diện và ứng phó với lừa đảo, đặc biệt là trong môi trường phi vật lý như không gian mạng. Sự thiếu kỹ năng này làm tăng nguy cơ trẻ bị tấn công bởi những kẻ có ý đồ xấu.
Thầy Nguyễn Đức Phú, một giáo viên kỹ năng sống tại Trường Phổ thông liên cấp Phenikaa, chỉ ra rằng khi cha mẹ quá bận rộn và ít trò chuyện với con em, hoặc thường xuyên áp đặt lên các em, sẽ khiến các em cảm thấy cô đơn. Khi đó, thế giới ảo trở thành nơi để các em tìm kiếm sự chia sẻ và thấu hiểu. Kẻ xấu có thể lợi dụng kẽ hở này bằng cách đóng vai một người bạn thấu hiểu và kiên nhẫn lắng nghe để dần dần thao túng tâm lý và chiếm được lòng tin của các em.
Để bảo vệ trẻ em trong thời đại số, các chuyên gia khuyến nghị rằng nhà trường và phụ huynh cần chủ động trang bị cho học sinh những kỹ năng tự vệ thiết yếu. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tích hợp các buổi học về an toàn không gian mạng và kỹ năng nhận diện lừa đảo vào chương trình học cũng như các hoạt động ngoại khóa. Qua đó, học sinh sẽ được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để tự bảo vệ mình trước những mối nguy hại trên không gian mạng.
Đồng thời, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục an toàn trên không gian mạng cho học sinh. Điều này có thể được thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục toàn diện, đặc biệt là trong việc trang bị kỹ năng phòng tránh và ứng phó với các tình huống rủi ro trực tuyến. Sự phối hợp này sẽ giúp tạo ra một môi trường an toàn và hỗ trợ cho trẻ em phát triển lành mạnh.
Tóm lại, không có giải pháp đơn lẻ nào là hoàn hảo trong việc bảo vệ trẻ em trước những nguy hiểm trên không gian mạng. Chỉ khi cả gia đình và nhà trường cùng chung tay hành động một cách quyết liệt và thấu hiểu, chúng ta mới có thể bảo vệ con trẻ một cách hiệu quả. Sự chung tay này không chỉ giúp trẻ em phát triển lành mạnh mà còn xây dựng một tương lai an toàn và tích cực cho thế hệ trẻ.