Nội dung chính
Việc sử dụng động vật trong nghiên cứu y sinh đã tồn tại hàng thế kỷ
Sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và nghiên cứu y sinh đang mở ra một kỷ nguyên mới, hứa hẹn giảm thiểu việc thử nghiệm trên động vật và tăng hiệu quả trong phát triển thuốc và phương pháp điều trị.
Giới hạn của mô hình động vật trong nghiên cứu y sinh
Động vật đã được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu y sinh để kiểm tra độ an toàn và hiệu quả của thuốc cũng như các phương pháp điều trị. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy kết quả trên động vật không luôn phản ánh chính xác phản ứng ở người do sự khác biệt về gene, cấu trúc sinh học và hệ miễn dịch.
Theo FDA, khoảng 90% thuốc cho kết quả tốt trên động vật lại thất bại khi thử nghiệm trên người. Điều này không chỉ gây lãng phí về thời gian và chi phí mà còn đặt ra vấn đề về đạo đức trong sử dụng động vật.
Trí tuệ nhân tạo – Công cụ thay đổi cuộc chơi
AI có khả năng xử lý và phân tích dữ liệu với tốc độ và quy mô vượt trội so với con người. Trong nghiên cứu y sinh, AI giúp rà soát tài liệu khoa học, phân tích cấu trúc phân tử và dự đoán hiệu quả của thuốc mà không cần thử nghiệm trên động vật.
Một nghiên cứu tại Mỹ cho thấy AI dự đoán được độc tính gan của hợp chất với độ chính xác lên tới 87%, cao hơn nhiều so với phương pháp truyền thống. Ngoài ra, AI còn được ứng dụng để mô phỏng “chuột ảo” cho thử nghiệm thuốc, giảm thiểu thử nghiệm trên động vật thực.
Trong đại dịch COVID-19, AI hỗ trợ nghiên cứu vắc xin bằng cách xác định nhanh vùng protein của vi-rút có khả năng tạo phản ứng miễn dịch. Sự kết hợp giữa AI và các công nghệ sinh học như mô cơ quan trên chip hay hệ thống đa cơ quan đang tạo ra các mô hình nghiên cứu mới, chính xác và nhân đạo hơn.
Nghiên cứu y sinh không cần động vật – Tương lai đang mở ra
Sự kết hợp giữa AI và công nghệ sinh học đang định hình một kỷ nguyên mới trong nghiên cứu y sinh, nơi việc thử nghiệm trên động vật được giảm thiểu. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí mà còn nâng cao độ chính xác, đặc biệt trong bối cảnh y học cá nhân hóa đang trở thành xu hướng.
Nhiều quốc gia đang xem xét nới lỏng quy định thử nghiệm trên động vật, chuyển hướng sang các phương pháp thay thế hiện đại hơn. Đây là một bước tiến quan trọng hướng tới một tương lai nghiên cứu y sinh nhân đạo và hiệu quả hơn.