Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang đẩy mạnh sự phát triển của lĩnh vực công nghệ vũ trụ thông qua việc đầu tư vào hạ tầng, nguồn lực và thể chế. Các chuyên gia trong ngành cho rằng việc phát triển công nghệ vũ trụ không chỉ là một bước tiến trong lĩnh vực khoa học mà còn là yêu cầu tất yếu của quốc gia để thúc đẩy kinh tế, củng cố tiềm lực quốc phòng và khẳng định vị thế trên trường quốc tế.
Ông Lý Hoàng Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), cho biết rằng Việt Nam đã và đang tích cực triển khai Chương trình Khoa học và công nghệ cấp quốc gia về công nghệ vũ trụ. Chương trình này đã mang lại nhiều kết quả thiết thực, không chỉ phục vụ mục tiêu dân sinh mà còn góp phần vào quốc phòng-an ninh. Một số thành tựu đáng kể bao gồm việc phát triển các vệ tinh nhỏ như PicoDragon (2013), MicroDragon (2019), NanoDragon (2021), cùng với vệ tinh viễn thám VNREDSat-1 (2013). Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang phối hợp với các bộ, ngành khác để xây dựng chính sách và cơ chế nhằm khai thác hiệu quả dữ liệu vệ tinh, khuyến khích chuyển giao công nghệ vũ trụ lưỡng dụng và hoàn thiện hệ thống trạm mặt đất.
Ông Tùng cũng nhấn mạnh rằng phát triển công nghệ vũ trụ sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế tri thức, củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh, và khẳng định vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.
Để đẩy mạnh sự phát triển của công nghệ vũ trụ, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, đề xuất rằng Việt Nam cần hình thành một chiến lược kinh tế vũ trụ quốc gia. Ông cũng cho rằng việc thành lập cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia là cần thiết, có thể tham khảo mô hình của Philippines, nơi có cơ quan vũ trụ quốc gia trực thuộc Chính phủ, để điều hành thống nhất và đề xuất luật chuyên ngành về không gian.
Ông Tuấn dẫn chứng rằng kinh tế vũ trụ toàn cầu dự kiến sẽ đạt 1.400 tỷ USD vào năm 2030, và nhiều tỷ phú công nghệ đang đầu tư mạnh vào lĩnh vực này. Vì vậy, Việt Nam không thể đứng ngoài xu thế này.
Tiến sỹ Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá rằng công nghệ vũ trụ là một ngành công nghệ chiến lược và cần trở thành công nghệ hàng đầu, cùng với bán dẫn và năng lượng hạt nhân. Ông cũng đề xuất cần có cơ chế hỗ trợ và khuyến khích đầu tư mạo hiểm vào lĩnh vực này, bao gồm việc giao quyền tự chủ cao cho tổng công trình sư của dự án và chấp nhận rủi ro.
Tiến sỹ Quân cũng gợi ý về việc thí điểm cơ chế sandbox theo Nghị quyết 193 của Quốc hội, cho phép thực hiện dự án công nghệ lớn với cơ chế tự chủ và miễn trừ trách nhiệm cho những người chủ trì dự án.
Nhìn chung, việc phát triển công nghệ vũ trụ ở Việt Nam không chỉ là một mục tiêu khoa học mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế, quốc phòng và vị thế quốc gia. Các chuyên gia đều đồng thuận rằng cần có chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ quốc gia, cơ chế hỗ trợ và đầu tư mạo hiểm để thúc đẩy lĩnh vực này.